معماری اطلاعات ( قسمت دوم)
ادامه مقاله از معماری اطلاعات (قسمت اول)
تکنیک هایی برای دست یابی به ساختار منو بهینه
نویگیشن هوشمندانه ، اتفاقی بدست نمی آید. در اینجا به بحث پیرامون تکنیک هایی که متخصصان UX برای دست یابی به بهترین ساختار اطلاعات ، ورک فلو و ساختار منوها یا راههای ناوبری وب سایت تدارک دیده اند می پردازیم .
مرتب سازی کارت ها
اکنون شما تعداد زیادی صفحه در وب سایت خود دارید که باید دسته بندی شوند. چه باید بکنید ؟ مرتب سازی کارت ها به شما نشان می دهد که کاربران برای یافتن چیزی که می خواهند کجا می روند.این کار ، روشی فوق العاده و قابل اتکا برای کشف الگوی مغزی کاربران برای یافتن محتوی و عملکرد مورد انتظارشان است.
در اینجا به روش انجام این متد اشاره می کنیم :
1. یک سری کارت شاخص تهیه کنید ( مانند کارت های زرد در شکل ) و روی آن هرکدام یک عبارت بنویسید ( مانند اسم صفحه و محتوی ) . هر کارت یک صفحه را بر روی وب سایتتان نشان می دهد .برای مثال اگر در حال طراحی یک فروشگاه صوتی تصویری هستید ، چیزهایی مانند digital SLRs’ یا Canon lense و یا DVD players را بنویسید.
2. به افراد آزمایشی ( کسانی که به این منظور استخدام کرده اید که نماینده کاربران ایده ال شما هستند ) یک سری از کارت هایی را که روی آن را نوشته اید ، بدهید.
3. از افراد بخواهید که کارت ها را بصورت منطقی گروه بندی کنند و یک نام برای هر گروه انتخاب کنند.
4. این پروسه را برای هر یک از افراد آزمایشگر تکرار کنید.
5. پس از انجام آزمایش با تک تک افراد شرکت کننده ، نتیجه خروجی را تحلیل کرده و شروع به یافتن الگو کنید.
3 روش برای انجام این متد وجود دارد :
• مرتب سازی آزادانه . در این روش شرکت کنندگان نام های مورد نظر خود را بر روی دسته ها می گذارند . این کار به شما ایده می دهد که مشتریانتان چگونه فکر می کنند و بصورت ذهنی آیتم ها را دسته بندی می کنند.
• مرتب سازی محدود . در اینجا ، افراد با یک سری گروه های از پیش نام گزاری شده روبرو می شوند. هدف آنها قرار دادن کارت ها در این گروه ها است .
• روش بهبود یافته Delphi . این روش با دوتای قبلی متفاوت است .در این روش شرکت کنندگان یکی پس از دیگری یک مدل واحد را اصلاح می کند. اولین شرکت کننده ، یک مرتب سازی آزادانه انجام می دهد . سپس شرکت کنندگان بعدی با آنچه شرکت کننده قبلی انجام داده ، کار خود را آغاز می کنند . شرکت کننده مختار است که مدل قبلی را بهبود بخشد ( مانند تغییر نام یا سازماندهی مجدد ) و یا تمام چیزهای قبلی را دور بریزد و از نو شروع کند ( یک سازمان دهی جدید ایجاد کند) . این کار ادامه می یابد تا اینکه شرکت کنندگان تغییر چشمگیری ایجاد نکنند ( ساختار پایدار ) . مشکل احتمالی این است که چون هر شرکت کننده می تواند ساختار را از بین برده و از نو بسازد ، یک شرکت کننده به تنهایی می تواند کل تحقیق را به خطر بیاندازد ( با نظر اکثریت موافق نباشد و آنچه را که همه روی آن توافق دارند خراب کرده و از نو چیز دیگری بسازد).
شکل زیر نمونه ای از روش بهبود یافته دلفی است ( به تغییرات انجام شده بر روی نام گروهها دقت کنید ) :
تست درختواره ( مرتب سازی کارت ها بصورت وارونه )
تست درختواره مربوط به زمانی است که شما ساختار منوهایتان را ایجاد کرده اید ( چه بر اساس نظرات شخصی و چه بر اساس خروجی تحقیق دسته بندی کارت ها ) ، و شما از افراد می خواهید که آیتم ها را از منو ها پیدا کنند. هدف از این تست ، اثبات کارکرد صحیح ساختار سایت است – قبل از این که به سراغ مرحله طراحی رابط کاربری بروید.
این تست فقط باید بوسیله متنی ساده از ساختار سایتتان انجام شود نه با استفاده از نویگیشن و یا طراحی بصری سایت. مثال :
در این مثال ، کاربر باید از طریق ساختار منو جلو رفته تا به صفحه ای که فکر می کنند محصول مورد نظرشان در آنجاست برسند :
مرتب سازی وارونه کارت ها روشی بی نقص برای اطمینان از صحت کارکرد معماری منو ها است ( و یا بدست آوردن اطلاعات برای مرتب سازی مجدد منو ها ).
مرتب سازی کارت ها بصورت آن لاین ( راه دور )
حتما لازم نیست که مرتب سازی کارت ها بصورت حضوری انجام شود . انجام آن بصورت آن لاین ارزانتر است ، بدون نیاز به حضور فیزیکی و بدون محدودیت جغرافیایی . شما می توانید بدون حضور در کنار شرکت کنندگان به نتایج مورد نظرتان برسید ( البته می توانید با skype با شرکت کنندگان در تماس باشید ) اما ، آموزش های لازم قبل از انجام تست به شرکت کنندگان ، بسیار حیاتی است .
محدودیت در اینجا این است که نمی توان از روش دلفی بهینه شده استفاده کرد .
ابزارهای آن لاینی که در این روش می توانید استفاده کنید عبارتند از :
• Websort
• OptimalSort
• SimpleCardSort
• ConceptCodify
• usabilityTEST
این ابزار ها به شما در تحلیل نتایج یاری می رسانند.
تحلیل نتایج مرتب سازی کارت ها
2 سوال همیشه در رابطه با نتایج پرسیده می شود.
• در صورتی که نیمی از شرکت کنندگان ، در گروه Y به دنبال صفحه X می گردند و نیمی دیگر در گروه Z ، چه باید کرد ؟ جواب : گزاشتن صفحه در 2 گروه در این وارد عیبی ندارد ، هدف ما کمک به کاربران در پیدا کردن محتوی مورد نظرشان است !
• آیا من برای ساختار سایت فقط باید به نتایج آزمون اکتفا کنم ؟ نه کاملا . شما باید به نتایج این آزمون به عنوان یک راهنما برای طراحی ساختار سایت نگاه کنید نه اینکه آن را بدون چون و چرا اجرا کنید .نتایج آزمون مرتب سازی کارت ها باید در کنار سایر تحقیقات در مورد کاربران و دیگر تحلیل ها مورد بررسی قرار گیرد .
هنگامی که در حال طراحی سیستم نویگیشن سایتتان هستید از خودتان بپرسید " بیشتر کاربران سایت من چه چیزی را می خواهند ؟ " و در ادامه سوال دیگری از خود بپرسید " می خواهم کاربران چه چیزی را به راحتی بیابند ؟ "
به چه تعداد شرکت کننده نیاز داریم ؟
Tullis و Wood در تحقیقی به سال 2004 نشان دادند برای انجام این تست به تعداد 20 تا 30 شرکت کننده نیاز است . اما Jakob Nielsen معتقد است فقط به 15 نفر نیاز داریم ( در پروژه های بزرگتر با بودجه بیشتر ، 30 نفر ایده ال است ) . هرچه تعداد شرکت کنندگان بیشتر شود تصویر بهتری ایجاد می شود اما هزینه ها افزایش یافته و وقتی تعداد افراد بیش از 15 نفر شود احتمالا هزینه ها دیگر منطقی نیست .
اصول راهنما برای طراحی نویگیشن
مرتب سازی کارت ها به شما در فهمیدن ساختار منوها کمک شایانی می کند. اما در طراحی منو نویگیشن چه چیزی نیاز است ؟
در طراحی نویگیشن خوب ، لینک ها قابل کلیک کردن به نظر می رسند.
این لینک ها ، بخوبی برچسب خورده اند و آنچه با کلیک روی آنها انجام می شود را بخوبی نشان می دهند. لینک های منو که واضح نباشند پدیده " ترس از کلیک " را بوجود می آورند.
به این شکل دقت کنید :
ایتم های منو کاملا به شکل دکمه طراحی شده اند ، اما من در مورد “learn more” و “order now” اعتقاد دارم که برای این منو گزینه های ضعیفی هستند .فهمیدن اینکه با کلیک روی این گزینه ها من چه چیزی را یاد می گیرم و یا چه چیزی را سفارش می دهم تقریبا غیر ممکن است .
نویگیشنی قابل اتکا ، برای همه کاربران بسازید.
هر لینکی که در منو نویگیشن و در فوتر دارید ، باید در تمام صفحات سایتتان یکی باشد.
برای مثال هرجای سایت made.com بروید منوی بالای صفحه یکیست :
منو را کجا تعبیه کنم ؟
****( توجه کنید این مقاله در مورد سایت های انگلیسی زبان است )****
منو باید عمودی باشد یا افقی ؟ در حالیکه مطالعات فراوان " منو عمودی سمت چپ " را قویا رد می کنند ، دو تحقیق در سال 2003 و 2004 اوضاع را برای اینگونه منو ها کمی بهتر می کند. به نظر من شما باید در صورت امکان از منو افقی استفاده کنید .اما اگر سایتی مانند amazon با تعداد متنابهی آیتم منو دارید از منو عمودی چپ نیز می توانید استفاده کنید .تحقیقات اخیر نیز ثابت می کنند که منو های بالای صفحه برای استفاده آسانتر است .
اگر از منوهای عمودی استفاده می کنید ، آن را سمت چپ تعبیه کنید ( در سایت های انگلیسی زبان ) ، منو های عمودی در سمت راست قابلیت اسکن صفحه را برای کاربر بسیار مشکل میکند.
نویگیشن کلی و محلی
تقریبا تمام وب سایت هایی با بیش از یک صفحه یکی از انواع نویگیشن کلی را دارند :
همچنین نوع دیگری از منو به نام منو محلی وجود دارد ( ساب منو ) :
ساب منو باید زیر نو کلی قرار گیرد . منطقی بنظر می رسد که منو کلی را به عنوان دسته بندی اصلی و ساب منو را به عنوان دسته بندی زیر مجموعه این دسته ها در نظر بگیریم . ساب منو ها باید در نزدیک ترین محل دلخواه کاربران قرار گیرد . اولویت اصلی محتوی است اما هنگامی که کاربر مطالعه محتوی را به پایان می رساند ، قبل از نویگیشن کلی به سراغ نویگیشن محلی می رود.
در صورتی که صفحه حاوی محتوی نباشد ، کاربر اول به سراغ نویگیشن محلی می رود.
چند سطح از نویگیشن ایجاد می کنید ؟
هر چقدر که نیاز دارید – البته بدون اینکه کاربر را دیوانه کنید . بعضی از وب سایت هایی با مقادیر متنابهی محتوی – مانند سایت Schwab - دارای 4 سطح از نویگیشن یابیشتر هستند .
طراحان این سایت ها احساس کرده اند که این تعداد لایه منو ، به کاربران در رسیدن به اهدافشان یاری می رساند
بیشتر وب سایت ها دارای محتوایی به اندازه 2 سطح از منو ها هستند ، منو کلی و منو محلی .
ابزار های مفید
• Balsamiq mockups . یک ابزار برای طراحی سریع و بی نقص وایر فریم . برای استفاده تقریبا نیاز به هیچ آموزشی ندارد و من عاشق این خاصیتش هستم که بر روی تصویر کلی سایت تمرکز دارد و نه جزییات .
• Omnigraffle . گزینه اول بیشتر حرفه ای های UX . دیاگرام ها ، نمودار مراحل ، صفحه بندی سریع ، مدل های وب سایت و ... . البته فقط در مک قابل دسترسی است .
• Microsoft Visio . خیلی سازندگان برای نمودار سازی و برنامه ریزی ساخت وب سایت از آن استفاده می کنند .
• MindJet MindManager . ابزاری برای اجرای نقشه که برای نمودار سازی و ایجاد سایت مپ خارق العاده است.
• LovelyCharts . برنامه ای برای نمودار سازی که به کاربر امکان تولید همه گونه نمودار مانند فلوچارت ، سایت مپ ، وایر فریم و دیگر چیزها را می دهد.
مخلص کلام
مردم فقط آنچه را که بتوانند بیابند ، می خرند . تحقیقات متعدد ، نشان می دهد که وب سایت های زیادی فقط به دلیل ضعف در سیستم نویگیشن ، که باعث می شود کاربر آنچه را که می خواهد نتواند پیدا کند ، مبلغ بالایی سود را از دست می دهند . ادعای معروفی وجود دارد که می گوید " نویگیشن ضعیف مسوول 50% کاهش فروش سایت است " ، اما این ادعا علمی و متقن نیست ، به هر حال نویگیشن موثر برای موفقیت سایت حیاتی است .
معماری اطلاعات ، قابلیت استفاده و فاکتور Conversion ( درصد کاربرانی که موفق به انجام هدف نهایی سایت مانند خرید و ... شده اند ) کاملا به هم مربوط هستند . اگر معماری سایت شما خوب باشد اما مشکل قابلیت استفاده از سایت را داشته باشید ، کاربران به راحتی آنچه را می خواهند می یابند اما در تکمیل فرایند هدف ، دچار مشکل شده و در نتیجه فاکتور Conversion تقلیل می یابد . در صورتی که معماری اطلاعات سایت بد باشد ( حتی در صورت قابلیت استفاده خوب سایت ) ، کاربران نمی توانند آنچه را می خواهند پیدا کنند و حتی بدون اینکه مثلا وارد فرایند خرید شوند سایت را ترک می کنند.
اجرا یک معماری اطلاعات خوب بر روی وب سایت ، تجربه کاربری عالی را برای مشتریانتان تضمین می کند و باعث افزایش میزان ماندن کاربر در سایت و به طبع افزایش فاکتور Conversion می شود .
